Zespół cieśni podbarkowej to jedna z najczętszych dolegliwości bólowych stawu ramiennego. Dolegliwość ta, charakteryzuje się bólem przednio – bocznej części barku podczas unoszenia ramienia i jest związana ze stanem zapalnym uciśniętych struktur anatomicznych stawu ramiennego. W przewlekłych przypadkach ból może być odczuwany stale, w całym barku i może nasilać się w nocy. Dwie najczęściej uciskane struktury to ścięgno mięśnia nadgrzebieniowego oraz kaletka podbarkowa. Występuje kilka przyczyn powstawania ucisku na te struktury, które możemy podzielić na zaburzenia strukturalne i zaburzenia funkcjonalne. Do zaburzeń strukturalnych należa m. in. nietypowa budowa anatomiczna wyrostka kruczego, zmiany zwyrodnieniowe stawu barkowo-obojczykowego czy też zwapnienie więzadła kruczo-barkowego.
Do najczęstszych przyczyn funkcjonalnych należy brak koordynacji pomiędzy ruchem łopatki a ruchem kości ramiennej. Łopatka to kość, która przesuwa się po żebrach. W prawidłowo funkcjonującym stawie, unosząc ramię łopatka przesuwa się odpowiednio do wysokości, oraz kierunku unoszonego ramienia zgodnie z tzw. rytmem ramienno-łopatkowym. W przypadku zaburzeń tego rytmu, kość ramienna porusza się szybciej i końcówka tej kości zaczyna uciskać struktury w przestrzeni podbarkowej.
Typowe leczenie zespołu cieśni podbarkowej koncentruje się na zaleczeniu stanu zapalnego. Pacjenci otrzymują garść pigułek, maści, kremów, żelów, plastrów rozgrzewających lub ostatecznie zastrzyk z kortyzolu. Rzadziej przepisywane są zabiegi fizykoterapeutyczne na staw ramienny takie jak ultradźwieki, lasery, pole magnetyczne etc. Często pacjenci słyszą też od swoich lekarzy i terapeutów, że muszą wzmocnić mięśnie barku. Wszystkie te zabiegi koncentrują się tylko na stawie, który boli.
Rehabilitacja funkcjonalna pacjentów cierpiących na zespół cieśni podbarkowej polega przede wszystkim na znalezieniu pierwotnej przyczyny zaburzenia rytmu ramienno- łopatkowego. Najczęstszą przyczyną zaburzenia tego rytmu jest ograniczenie ruchomości kręgosłupa piersiowego i szyjnego. Na przykład, kiedy pacjent garbi się, zmienia się ustawienie żeber, co w konsekwencji powoduje zmianę kąta nachylenia łopatki i ogranicza jej ruchomość. Dodatkowo, mięśnie dźwigacze łopatki, czworoboczne, piersiowe ulegają skracaniu i również ograniczają ruchomość łopatki.
Kolejną przyczyną zaburzenia rytmu ramienno- łopatkowego może być ograniczenie ruchomości w stawie lub stawach biodrowych. Ograniczenie takie może wpływać bezpośrednio, poprzez zmianę napięcia powięzi lub pośrednio przez ograniczenie ruchomości kręgosłupa. Można to bardzo łatwo sprawdzić. Wystarczy postawić stopę na krześle i spróbować unieść ramię. Jeżeli ból jest mniejszy należy szukać przyczyny bólu w stawach biodrowych. Nie należy przy tym zapominać, że przyczyn może być kilka.
Inną przyczyną zaburzeń funkcjonalnych powodujących zespół cieśni podbarkowej może być ograniczenie zgięcia stopy. Niedawno leczyłem sportowca, amatora popularnego ostatnio crossfit-u, który uskarżał się na ból barku. Jednym z ćwiczeń, które wykonywał podczas treningu polegało na robieniu przysiadów ze sztangą uniesioną nad głową. Jak zauważyłem, jego prawa stopa nie zginała się podczas przysiadów w takim samym stopniu jak stopa lewa. To powodowało nieznaczną rotację miednicy w prawo. Pacjent aby nie stracić równowagi, i utrzymać sztangę nad głową, musiał silniej pracować lewym stawem ramiennym. Po mobilizacji prawej stopy ból barku minął.
Jeżeli więc odczuwasz bóle barku, a tradycyjne leczenie nie przynosi skutku, warto poszukać przyczyny dolegliwości w innych częściach ciała.
